O projekcie

Projekt „Językowe specjały Śliwkowego Szlaku – multimedialne opracowanie słownictwa gwarowego” zrealizowany został przez Stowarzyszenie Rozwoju i Promocji Gminy Iwkowa w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013 Oś 4 LEADER.

W pracach badawczych prowadzonych na terenie siedmiu małopolskich gmin należących do Stowarzyszenia „Na Śliwkowym Szlaku” wzięli udział studenci pod kierunkiem dr. Artura Czesaka. Zebrany materiał został opracowany w niniejszej formie i zgodnie z zamysłem organizatora służyć powinien jako materiał dydaktyczny w działalności związanej z pielęgnowaniem lokalnych zasobów kulturowych.

Od autorów

Przebogatej gwarze Śliwkowego Szlaku warto by poświęcić lata studiów, ale tymi latami nie dysponujemy.

Słowniki gwarowe to zazwyczaj potężne książki, owoc takiego wieloletniego mozołu, nieraz kilku pokoleń badaczy, ale tylko książki – zbiory liter, niekiedy skomplikowane w zapisie, ciche.

Multimedialność naszego zbioru polega na łączeniu słowa pisanego z dźwiękiem i obrazem. Zapis dźwiękowy jest wierny, zdjęcie jakiegoś przedmiotu łatwiej pozwala się zorientować co do jego rozmiaru, kształtu i konstrukcji niż najlepiej skonstruowana definicja słownikowa, do której sformułowania potrzeba nieraz dogłębnych studiów etnograficznych.

Materiał częściowo zbierany i opisywany przez studentki Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Wyższej Szkoły Europejskiej im. ks. Józefa Tischnera w Krakowie został poddany drobnym zabiegom redakcyjnym, ale pozostawiono wiele haseł, które dla osób ze starszego pokolenia nie wydają się dziwne czy szczególnie wartościowe. Czasem jednak warto pozostawić coś, co wydaje się niby oczywiste, ale może się to okazać także przydatne dla młodych mieszkańców gmin wchodzących w skład Stowarzyszenia „Na Śliwkowym Szlaku”.

Opracowujący słownik zdają sobie sprawę z tego, że jest on wciąż niepełny, a miejscami nie tak precyzyjny, jak powinien być. Argumentem za jego wydaniem w obecnej postaci jest to, że lepiej, iż jest, niżby miało go nie być wcale. Często się bowiem zdarza, że autorzy tak bardzo dążą do perfekcji i cyzelują swoje prace, że minie zbyt wiele czasu, braknie sił, zmieni się świat i nie będzie już tych, którzy oczekiwali na efekt pracy. Otrzymujemy zapis stanu badań nad leksyką gwarową omówionego obszaru na pewnym etapie.

Prosimy zatem o krytykę, ale najlepiej w postaci uzupełnień, sprostowań i wyjaśnień, aby drugie wydanie było pełniejsze i bogatsze o słowa dotychczas nieznane.

Uczestnicy badań serdecznie dziękują mieszkańcom oraz władzom gmin Śliwkowego Szlaku, kierownictwu ośrodków kultury i wszystkim osobom, które okazały zrozumienie i życzliwość dla utrwalania niematerialnych skarbów Małopolski – bogactwa mowy, z której można i trzeba być dumnym.

Kontakt ze Stowarzyszeniem Rozwoju i Promocji Gminy Iwkowa: 14 68 44 010, jasnos@op.pl

Fotografie - Muzeum Parafialne im. ks. Jana Piechoty w Iwkowej - autor: Zbigniew Klimek